Mevrouw Brandstätter kreeg in 2015 een beroerte en was niet meer in staat haar rechterhand goed te bewegen. In 2016 begon ze met recoveriX beroerte revalidatie in de recoveriX sportschool in Schiedlberg (Oberösterreich). Op dat moment kon ze niet meer werken als kapster vanwege haar fysieke beperkingen in haar rechterhand. Na ongeveer 50 recoveriX-sessies leerde ze opnieuw een schaar en een haardroger vast te houden. Dit grote succes hielp haar om haar baan als kapster weer op te pakken. In dit artikel wordt het succes van de patiënte toegelicht en wordt het recoveriX-systeem voor beroertetherapie geïntroduceerd.

recoveriX is een nieuw brein-computer-interfacesysteem voor de behandeling van patiënten met een beroerte. Hoe werkt het?

Christoph Guger: recoveriX meet hersengolven met het Electroencephalogram (EEG) o en instrueert een patiënt om zich een linker- of rechterhandbeweging voor te stellen. Vervolgens kan de brain-computer interface (BCI) detecteren of de motorische cortex van de corresponderende hand geactiveerd is en een stimulator in werking stellen die de hand beweegt. Bovendien wordt hierdoor de sensorimotorische cortex geactiveerd, wat weer leidt tot meer activering in de hersenen. Tegelijkertijd toont recoveriX de beweging van een avatar hand (Virtual Reality) in een first-person view, waardoor de indruk wordt gewekt dat de eigen hand wordt bewogen (Spiegeltherapie).

Dit activeert spiegelneuronen die verantwoordelijk zijn voor het kopiëren van gedrag. Spiegelneuronen zijn ook verbonden met de sensorimotorische cortex, wat leidt tot nog meer activatie in de hersenen. Patiënten zijn altijd opgewonden als hun verlamde handen beginnen te bewegen zodra ze aan de beweging denken, vooral als dit vele maanden na de beroerte gebeurt.

Onlangs hebt u het recoveriX-systeem gebruikt bij een 38-jarige patiënt die 14 maanden eerder een beroerte had gehad. Kunt u ons meer vertellen over dit geval?

Christoph Guger: 14 maanden na haar beroerte kwam de patiënte naar onze recoveriX sportschool in Schiedlberg. Voordat we met de recoveriX therapie beginnen, beoordelen we de motorische functies (Fugl-Meyer Score, 9-hole Peg Test), tremor (Fahn Tremor Scale) en spasticiteit (Modified Ashworth Scale) van de patiënt. In totaal voeren we ongeveer 20 verschillende tests uit in 3 uur om meer te weten te komen over de motorische en cognitieve functies van een patiënt.

Deze patiënte presteerde zeer goed in dagelijkse activiteiten, maar ze kon niet meer als kapster werken omdat haar rechterhand door de beroerte te veel beschadigd was. Na de eerste beoordeling begonnen we met de recoveriXtherapie, en de patiënte had in totaal 31 recoveriXbeurten. Een sessie duurt ongeveer 40 minuten, en de patiënte moet zich 200 linker- en rechterhandbewegingen voorstellen, elk gedurende een paar seconden. In totaal beeldde zij zich 6200 linker- en rechterhandbewegingen in gedurende ongeveer 20 uur.

Christoph Guger: Na elke recoveriXsessie herhaalden we de beoordelingen van motorische functies, tremor en spasticiteit. We merkten al snel dat haar spasticiteit in de rechterhand afnam. Verbeteringen in de motorische functies kunnen worden gezien met behulp van de 9-Hole Peg Test: De patiënt moet met de rechter- en met de linkerhand 9 knijpers in specifieke gaten plaatsen. Onze therapeuten meten de snelheid van beide handen om de gehandicapte hand te vergelijken met de gezonde hand. Vóór de recoveriXtherapie had de patiënt 07:26 minuten nodig om de test met de aangedane rechterhand te voltooien. Na de recoveriX therapie had ze nog maar 01:14 minuten nodig, wat een verbetering is van 603%. Bedenk dat deze verbetering optrad na slechts 20 uur recoveriX training. Als iemand naar de sportschool gaat, heeft hij meestal veel meer dan 20 uur training nodig om zo’n dramatische verbetering in een motorische vaardigheid te zien.

Christoph Guger: In haar geval was het zeer interessant dat de recoveriX therapie een zeer snelle verbetering veroorzaakte in de 5e recoveriX sessie. Zoals eerder vermeld, had ze aanvankelijk 07:26 minuten nodig voor de 9-hole Peg Test. Na de 3e sessie had ze 3:21 minuten nodig, en na de 5e sessie had ze 1:34 minuten nodig. Deze versnelling toont aan dat de real-time koppeling van multimodale feedback met motorisch gedrag door recoveriX zeer effectief en belangrijk is.

Created with GIMP

Wat betekent deze verbetering vandaag voor de patiënt?

Christoph Guger: De 9-hole Peg Test laat een aanzienlijke verbetering zien, maar het is natuurlijk maar een eenvoudige test. De vrijheid van de patiënt om dagelijkse activiteiten uit te voeren is veel belangrijker. In haar geval betekent de verbetering dat ze weer als kapster kan werken. Ze kan de rechterhand weer gebruiken om te knippen en te kammen en ander gereedschap met haar rechterhand vast te houden. We betrekken altijd de gezonde hand bij de recoveriX therapie om beide hersenhelften te activeren. Dit verbetert de motorische coördinatie tussen de handen, wat essentieel is voor een kapster.

Het recoveriX systeem toont ook de classificatie nauwkeurigheid. Wat betekent dit?

Christoph Guger: “De trainingsnauwkeurigheid is een cijfer dat aangeeft hoe goed het BCI-systeem hersengolven van linkerhandbewegingsvoorstellingen kan scheiden van rechterhandbewegingsvoorstellingen. Het varieert tussen 0 % en 100 %. Als de patiënt 100% haalt, doet hij of zij mee en voert hij of zij de taak correct uit. Het betekent ook dat de patiënt traint met een intensiteit van 100 %. Als de nauwkeurigheid slechts 50% is, dan neemt de patiënt niet intensief deel, of kan de patiënt de motor imagery taken niet correct uitvoeren. Deze informatie kan door de therapeut worden gebruikt om de patiënt te coachen en te motiveren. Maar meestal zijn patiënten erop gebrand om steeds 100% te halen. Er is zelfs een wedstrijd gaande in de recoveriX sportschool om de best presterende gebruiker te zijn .”

Hoe was de nauwkeurigheid voor deze patiënt?

Christoph Guger: Ze begon met een nauwkeurigheid van ongeveer 65%, wat al aantoonde dat ze in staat is om de taak uit te voeren. Daarna nam de nauwkeurigheid over het algemeen toe, en bereikte soms zelfs 100% nauwkeurigheid. Dit was een sterke motivatie voor zowel de patiënt als voor de therapeut, omdat het bevestigt dat de patiënt gemotiveerd is en dat alles werkt. Natuurlijk is de nauwkeurigheid niet altijd 100 %. Dit is ook zoals trainen in de sportschool; je kunt niet altijd op maximale intensiteit trainen.

Wat interpreteert u in de hersengolven tijdens de training? Is het moeilijk om het EEG van deze patiënten op te nemen?

Christoph Guger: We nemen het EEG op met elektroden die op het hoofd van de patiënt en over de motorische cortex zijn geplaatst om de motorische bewegingsverbeelding voor de recoveriXtraining te meten. De elektroden worden gemonteerd met een kapje en vervolgens vullen we elke elektrode met geleidende gel om de hersenactiviteit te registreren. Het monteren van een EEG kapje op het hoofd van patiënten duurt ongeveer 2 minuten, en kan gemakkelijk worden aangeleerd. Onze BCI-neurotechnologie is zeer gesofisticeerd om de nodige informatie uit de hersengolven te halen. In de hersengolven kunnen we zien of de linker- of de rechtermotorische cortex verantwoordelijk is voor de handbeweging en of deze correct geactiveerd is. Tijdens de recoveriX-therapie met de kapper zagen we in de eerste sessies niet veel activering, maar de hersenen leerden vrij snel om de corresponderende centra weer te activeren. Zoals eerder gezegd, behandelen we linker- en rechterhanden, en daarom worden beide hersenhelften geactiveerd. De plasticiteit van de hersenen neemt toe, wat zeer motiverend is voor de patiënten omdat zij beseffen hoe hun hersenen opnieuw leren om de taak correct uit te voeren. Dit jaar hebben we al 1800 recoveriX-therapieën uitgevoerd. We krijgen altijd EEG-gegevens van hoge kwaliteit, wat erg belangrijk is voor een succesvolle behandeling.

Meestal krijgen patiënten te horen dat er na 1 jaar na een beroerte weinig verbetering is van de motorische functies. Waarom is dit anders met recoveriX?

Christoph Guger: We hebben al vele malen aangetoond dat verbeteringen mogelijk zijn, zelfs als patiënten in een chronische toestand verkeren. recoveriX voegt drie therapiebenaderingen samen in één systeem: (i) stimulatie van spieren, (ii) motorische verbeelding en (iii) virtuele avatartherapie. Bovendien koppelt het systeem cognitieve activiteit in real-time aan motorische bewegingen, en patiënten vinden het erg leuk als hun handen weer beginnen te bewegen. Bovendien vragen we elke patiënt om de bewegingen zo’n 6000 keer uit te voeren tijdens verschillende therapiesessies, zodat de hersenen de tijd hebben om opnieuw te leren hoe ze bewegingen moeten controleren.

Ziet u ook negatieve effecten?

Christoph Guger: Nee, helemaal niet. recoveriX therapie vereist geen medicatie, chirurgie, geïmplanteerde apparaten, of pijnlijke procedures. Wij zijn experts in het meten van hersengolven via caps die op het hoofd worden geplaatst. Net als bij een baseballpet hoeven mensen niet in de huid te prikken of iets dergelijks om een van onze caps te dragen. Wij stimuleren de spieren met een systeem dat op de huid wordt geplaatst. Dit is volkomen onschadelijk en heeft geen bijwerkingen. Patiënten melden dat ze erg moe zijn na de behandeling, maar dit geeft ook aan dat er iets gebeurt – dit is altijd een goed teken. Ze slapen vaak heel goed na de recoveriX sessies. Interessant genoeg melden veel patiënten verbeterde beenfuncties, verbeterde cognitieve en geheugenfuncties en vele andere positieve bijwerkingen. Familieleden melden ook verbeteringen zoals een beter concentratievermogen. Wij gebruiken verschillende tests om deze effecten systematisch te controleren. De Fugl-Meyer Score meet bijvoorbeeld ook het vermogen om zelfstandig te eten of dagelijkse activiteiten uit te voeren. Maar onze belangrijkste focus ligt op het verbeteren van de motorische functie, en we hebben veel testresultaten die aantonen dat recoveriX werkt voor dit doel.